ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een onduidelijk gedefinieerde cognitieve stoornis die vastgesteld wordt bij een onduidelijk aantal kinderen en volwassenen, die vervolgens behandeld worden met medicijnen waarvan de toegevoegde waarde niet helemaal duidelijk is. ADHD/ADD is een chronische aandoening die niet kan genezen worden ondanks de beschikbaarheid van medicatie en die blijft voor velen zonder werking.
Tien jaar geleden bleek het in Nederland te gaan over ongeveer honderdduizend kinderen [1]. Recente cijfers zijn niet bekend maar de consumptie van ADHD-medicatie verdubbelde in een periode van vijf jaar (2002-2007) en dat wijst op een gevaarlijke tendens [2]. Verder lopen de aantallen uiteen van 2 tot 8 procent van de kinderen, afhankelijk van de bron en de leeftijdsgroep [3-4]
Een Zwitsers onderzoek uit 2011 vond dat driekwart van de diagnoses voor ADHD onterecht gesteld werden. Er is geen standaardtest en er is geen eenduidigheid over de oorzaken en/of de behandeling ervan [5].
Oorzaken en kenmerken
De stoornis wordt drie keer meer vastgesteld bij jongens dan bij meisjes [6]. Dat ADHD kan ontstaan door omgevingsfactoren is nooit aangetoond [7]. Er is wel een verband gerapporteerd met een verhoogd niveau aan cortisol en een laag dopaminepeil [4].
Bij een derde van de gevallen worden angststoornissen vastgesteld. Verdere aanwijzingen voor ADHD zijn concentratiegebrek, onoplettendheid, leerstoornissen, slaapproblemen, vermoeidheid, hyperactiviteit, lichamelijke en innerlijke onrust, impulsiviteit, overmatige beweeglijkheid, gebrek aan organiserend vermogen, stemmingswisselingen, depressie, gedragstoornissen [8-9-10].
ADHD gedrag wordt door de omgeving in meer of mindere mate ervaren als storend, dominant, opdringerig, agressief, … met als gevolg sociale uitsluiting, extra last en meer stress voor de ouders [9].
Medicatie
De gebruikte ADHD-medicatie is uitsluitend gebaseerd op methylfenidaat en atomoxetine. Methylfenidaat beïnvloedt de dopaminatransmissie [11]. Er is de kortwerkende vorm Ritalin (NL) Rilatine (BE) met als actief element methylfenidaat hydrochloride. De langwerkende vorm is op de markt onder de namen Concerta, Equasym, Medikinet, Rilatine MR (BE). Sinds 2005 is er ook Strattera met atomoxetine als werkzame stof [12]. Volgens een studie van Joseph Biederman is Risperidon een zeer efficiënt middel maar er hangt een kwalijk geurtje aan zijn conclusie. Big Pharma betaalde 1,6 miljoen dollar voor een gunstig onderzoeksrapport [13].
Zachtere vormen van behandeling zijn gedragstherapieën, trainingsvormen, coatching, neurofeedback, pedagogische structuren, aanpassing voedingspatronen, natuurbehandelingen met visolie, omega-3, gingko, ijzer … [14].
De MTA-studie van 2017 wijst op een ander probleem met Ritalin/Rilatine: Het moet namelijk meerdere keren per dag ingenomen worden op strikte tijdstippen en dat is niet altijd evident. Concerta werkt langere tijd. ADHD-medicatie moet gedurende een lange periode ingenomen worden en heeft een nefaste invloed op de groei. Kinderen zijn op volwassen leeftijd beduidend kleiner als gevolg daarvan (tot bijna 5 cm verschil) [15].
Ook de Food & Drug Administration (FDA) ziet problemen. Adderall, Ritalin en Concerta leiden tot hartstoornissen en de FDA wil een bijkomende waarschuwing hiervoor in de bijsluiter. “Dat ADHD medicijnen echt schadelijk zijn is nog niet zeker. Er is onzekerheid over de veiligheid van de medicijnen”, zeggen ze daar. Komt daar nog bij dat na chronisch gebruik van ADHD medicatie bijna systematisch antipsychotica worden voorgeschreven (Risperdal, Dipiperon, Zyprexa) [16]. Er zijn ook meldingen van hartstilstand en vergiftigingsverschijnselen bij het gebruik van ADHD-medicatie [17]. Voor artsen in Nederland is het overigens niet toegestaan de ADHD-medicatie voor te schrijven aan patiënten met hartproblemen (CBG – College ter Beoordeling van Geneesmiddelen).
De Belgische toxicoloog prof. Jan Tytgat verklaart: “Rilatine is een amfetamineachtige stof. Amfetaminen remmen de eetlust af. Systematisch minder eten remt de groei van organen en van het lichaam af.” “Rilatine onderdrukt de symptomen, meer niet.” [18].
ADHD en CBD
De meeste onderzoeken tot op heden gaan over cannabis en AHDH, niet over CBD. Wat we ondertussen wel weten is dat CBD een goede invloed heeft op het cortisol- en dopamineniveau. Het geeft meer rust, minder stress, verbetert de geheugenfuncties en verhoogt de concentratie [4]. Voor de behandeling van de vermelde symptomen en bijwerkingen heeft cannabis/CBD-olie/THC zijn deugdelijkheid al overvloedig aangetoond.
Een Duitse studie van Eva Milz en Franjo Grotenhermen uit 2015 volgde 30 patiënten die met traditionele middelen niet geholpen waren en behandeld werden met cannabis. Acht onder hen kregen dronabinol (synthetische THC).
Alle 30 deelnemers meldden verbetering in ADHD/ADD symptomen, inbegrepen concentratiestoornis en impulsiviteit. Ook werd een verbeterde nachtrust gemeld. De onderzoekers stelden vast dat cannabis een efficiënte behandeling vormde die goed verdragen werd. De onderzoekers concludeerden met overtuiging dat cannabis een efficiënte en goed verdragen behandelingsoptie is. De studie legde een verband tussen ADD/ADHD en de dopamineconcentratie. THC verhoogt de hoeveelheid dopamine en bevordert de transmissie ervan. De onderzoekers analyseerden de effecten van zelfmedicatie met cannabis. Bij alle deelnemende patiënten werd ADHD geconstateerd toen ze tussen 6 en 13 jaar oud waren en allen kregen methylfenidaat en daarna atomoxetine, dexamfetamine, lisdexamfetamine en amfetamine. De medicatie werd meestal stopgezet als gevolg van de bijwerkingen zoals misselijkheid en braken, dikwijls ook omdat ze niet werkten. Veel patiënten kregen de diagnose “Cannabis Use Disorder” van ziekenhuispsychiaters als gevolg van het verkeerd interpreteren van efficiënte (illegale) zelfmedicatie. De vooroordelen maakten dat de meeste artsen hen niet serieus namen en niet wilden luisteren naar hun therapeutische ervaringen [19].
Tot slot: Dr. Claudia Jensen (Californië) stelt dat de behandeling met cannabis/CBD niet moet bekeken worden vanuit het “Reefer Madness” perspectief maar vanuit wetenschappelijk en feitelijk perspectief [20].
JosNijsten2017
Referenties
[1] https://www.nji.nl/nl/Kennis/Dossier/ADHD
[2] Gazet van Antwerpen 9 februari 2008 – In België werden 7,5 miljoen dagdoses ADHD-medicatie verkocht in 2007.
[3] https://www.mentaalvitaal.nl/adhd-1
[4] https://www.biovoorjou.nl/blogs/cbd-olie/cbd-olie-bij-adhd/ (mei 2017)
[5] http://aktuell.ruhr-uni-bochum.de/mam/content/jccp-adhd.pdf (december 2011)
[6] https://www.cannabis-medicinale.fr/hyperactivite/
[7] http://www.biologicalpsychiatryjournal.com/article/S0006-3223(04)01100-X/fulltext
Opgelet: De studies Biederman moeten met een dik pak zout genomen worden. Er was immers een transactie van 1,6 miljoen dollar van de farmaceutische industrie om het onderzoek van Joseph Biederman te beïnvloeden.
[8] https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-244X-10-67
Opgelet: studie verwijst naar studies Biederman
[9] https://nl.wikipedia.org/wiki/Wij_zijn_ons_brein
[10] https://web.archive.org/web/20071027012851/http://www.psyq.nl/files/Files/PsyQ/Overig/ntg3101_p1498.pdf – http://www.jaacap.com/article/S0890-8567(09)61831-1/fulltext
http://umcg.wewi.eldoc.ub.rug.nl/FILES/root/Rapporten/2006/ADHD/ADHDrapport.pdf – http://www.psyq.nl/files/Files/PsyQ/Nieuwsbrieven/ADHD bij volwassenen/Slaapproblemen-IMPjan08-LR.pdf
[14] https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-244X-12-107 – Haxe, M., Nijboer K., Velderman H. (2005). Kinderen met ernstige problemen – https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10802-011-9601-8 – Frölich J, Döpfner M (Mar 2008). The treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorders with polyunsaturated fatty acids – an effective treatment alternative? – http://online.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/cap.2010.0053
[15] MTA studie https://www.additudemag.com/latest-mta-results-putting-adhd-treatment-data-in-context/
[16] FDA referentie: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/nda/2010/022331orig1s001.pdf
[17] Volkskrant 10 februari 2006
[18] http://www.standaard.be/cnt/dmf20170417_02837690
[19] http://cannabis-med.org/data/pdf/en_2008_01_1.pdf.
[20] Dr. Claudia Jensen talks Medical marijuana for ADD and Children – https://www.youtube.com/watch?v=N6nq7a-syl8
Jos Nijsten is een vlaamse journalist en schrijver, bekend van zijn boek “Cannaclopedia. Cannabis is geen vies woord, maar een plant.” Hij schrijft regelmatig artikelen voor Stichting Mediwiet en gaat daarbij dieper in op bepaalde cannabis relateerde onderwerpen.
